In de Formule 1 worden twee soorten "safety cars" gebruikt: de traditionele safety car en de virtual safety car (VSC). Beide worden ingezet om de veiligheid van de coureurs te verzekeren tijdens een race.
Een traditionele safety car wordt ingezet wanneer er onvoorziene omstandigheden zijn op de baan, zoals slecht weer of een ongeval. Wanneer de safety car op de baan is, moeten alle coureurs achter de safety car aansluiten en hun snelheid aanpassen aan die van de safety car. Dit is om te voorkomen dat coureurs in een gevaarlijke situatie terechtkomen, zoals bij slecht zicht of een ongeval waarbij de baan geblokkeerd is.
Een virtual safety car, daarentegen, wordt ingezet wanneer er geen fysieke belemmering op de baan is, maar er nog steeds een veiligheidsrisico is. Bijvoorbeeld als een coureur zijn auto moet verlaten na een ongeval of als er grote stukken debris op de baan liggen. In plaats van de snelheid van de coureurs te verminderen door een fysieke auto op de baan te plaatsen, wordt er een virtueel tempo ingesteld waarop de coureurs moeten rijden. Dit gebeurt door middel van een bord langs de baan en een bericht op het dashboard van de coureur auto.
Het grootste verschil tussen de traditionele safety car en de virtual safety car is dus dat bij de eerste er een fysieke auto op de baan komt, terwijl bij de laatste de snelheid van de coureurs virtueel wordt verminderd. Dit kan het verloop van de race beïnvloeden, omdat coureurs tijd verliezen wanneer ze achter een safety car moeten rijden.
Wanneer een safety car of virtual safety car wordt ingezet, wordt de race gestopt of vertraagd totdat de omstandigheden veilig zijn.
De snelheid waarmee de safety car rijdt, is afhankelijk van de omstandigheden op de baan en kan variëren tijdens een race. Het doel van de safety car is om de coureurs in een veilige afstand achter zich te houden, dus de snelheid zal meestal lager zijn dan de snelheid waarmee de coureurs normaal gesproken rijden tijdens een race.
In een race zonder regen rijdt de safety car meestal rond de 80-100 km/u, afhankelijk van de baan. In een natte race rijdt de safety car vaak langzamer, rond de 50-70 km/u.
De safety car-chauffeur wordt geselecteerd door de organisatie van de Formule 1 en wordt vaak vervangen tussen de verschillende raceweekends. De safety car-chauffeur is ook verantwoordelijk voor het beoordelen van de situatie op de baan en het beslissen wanneer de safety car moet worden ingezet. Hij heeft ook contact met de wedstrijdleiding, waarmee hij kan overleggen over de juiste actie die moet worden genomen in een bepaalde situatie.